Kodeks pracy w najbliższym czasie czeka wiele zmian. Jedną z nich jest wprowadzenie do 2 sierpnia 2022 roku tzw. Unijnej dyrektywy work-life balance, którą mają wprowadzić wszystkie kraje członkowskie. Ujednolicenie przepisów ma za zadanie dążyć do wyrównania pozycji kobiet i mężczyzn wychowujących dzieci oraz ułatwić zachowanie równowagi pomiędzy życiem prywatnym a pracę. Projekt nadal nie został przedstawiony przez polskiego ustawodawcę, jednak zasady, które mają obowiązywać, są już znane. Jakie zmiany czekają pracodawców i pracowników po implementacji nowej dyrektywy?
Zmiany w urlopie rodzicielskim i opiekuńczym
Według nowych zasad urlop rodzicielski zostanie wydłużony do 41 tygodni (43 w przypadku ciąży mnogiej). Modyfikacje określają wynagrodzenie dla matki na poziomie 70% podstawowego wynagrodzenia, natomiast pracownica będzie mogła złożyć wniosek o wypłatę wyższego świadczenia za cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, który będzie na poziomie 81,5% wynagrodzenia podstawowego.
Dodatkowo każdemu z rodziców będzie przysługiwało prawo do wyłącznego wykorzystania 9 tygodni urlopu rodzicielskiego (bez możliwości przeniesienia na drugiego rodzica). Zmianą będzie także możliwość wykorzystania tego czasu do momentu ukończenia przez dziecko 8 lat.
W ramach dyrektywy pojawi się nowy rodzaj urlopu – opiekuńczy. Będzie on przeznaczony dla osób, które muszą zaopiekować się lub wspierać członka rodziny, lub osobę zamieszkująca to samo gospodarstwo domowe ze względu na problemy medyczne. Okres przysługującego urlopu wyniesie maksymalnie 5 dni w roku kalendarzowym i zostanie przyznany na podstawie wniosku, wystawionego nie później niż 3 dni przed rozpoczęciem urlopu.
Siła wyższa powodem do zwolnienia od wykonywania pracy
W przypadku skorzystania z prawa do zwolnienia od pracy ze względu na siłę wyższą lub nagłymi sprawami rodzinnymi pracownik będzie mógł skorzystać w wymiarze 16 godzin lub 2 dni w ciągu roku kalendarzowego. Wynagrodzenie za ten okres wyniesie 50% podstawowej stawki. Schemat działania nawiązuje do znanego urlopu na żądanie.
Elastyczna organizacja pracy
Kolejną zmianą, jaką wprowadzi dyrektywa, jest umożliwienie rodzicom lub opiekunom posiadającym dzieci w wieku do 8 lat na wystąpienie do pracodawcy z wnioskiem o elastyczną organizację pracy, zapewniającą możliwość sprawowania opieki. Obowiązkiem pracodawcy będzie rozpatrzenie i odpowiedź na wniosek, uwzględniający czas pracy pracownika w danej firmie oraz potrzeby obu stron. Jeżeli wniosek będzie miał negatywną odpowiedź, niezbędne będzie dodatkowe uzasadnienie.
Dodatkowe zmiany
W ramach dyrektywy mają zostać wprowadzone również zasady mające na celu zapobieganiu niewłaściwemu traktowaniu pracowników korzystających z uprawnień do elastycznej organizacji pracy, w szczególności zakazu zwolnienia lub przygotowywania działań mających na celu zwolnienie takiego pracownika. Nowe zasady mają także chronić przed nieodpowiednim zachowaniem wobec pracownika, który zdecydował się złożyć wewnętrzną lub sądową skargę na nieprzestrzeganie przez firmę wytycznych dyrektywy.
